De effecten op naam en de beslagmogelijkheden.

1. Met ingang van 1 januari 2008 was er geen uitgifte meer mogelijk van aandelen aan toonder: nieuwe effecten konden vanaf dan enkel nog op naam of in gedematerialiseerde vorm worden uitgegeven (art. 3, §1 wet van 14 december 2005). Vanaf diezelfde datum konden in KMO’s evenmin nog effecten aan toonder materieel en fysiek worden afgeleverd en moest een omzettingsproces in effecten op naam of gedematerialiseerde effecten, binnen de beperkingen van de statutaire bepalingen of het rechtskader van de uitgifte, plaatsvinden. De regering was van oordeel dat effecten aan toonder onveilig zijn, gevoelig voor fraude en verouderd.

2. De wet van 14 december 2005 voorzag in 2 omzettingsperiodes:

-De omzettingsperiode loopt van 1 januari 2008 tot 31 december 2013 voor de effecten aan toonder die reeds waren uitgegeven vóór de bekendmaking van de Wet in het Belgisch Staatsblad (dus vóór 23.12.2005).

-Voor effecten aan toonder die werden uitgegeven na 23 december 2005 en vóór 1 januari 2008 verstrijkt de omzettingstermijn op 31 december 2012.

3. De wet van 25 april 2007 bracht echter enkele wijzigingen aan in de wet van 2005. Zo werden de 2 omzettingsperiodes versmolten tot één enkele omzettingsperiode. Het toepassingsgebied werd beter omschreven en de mogelijkheid tot creatie van een gegevensbank werd opgenomen. Tevens voorzag de wetswijziging in een soepelere regelingen inzake de statutenwijziging en een van rechtswege omzetting van op rekening gedeponeerde effecten in gedematerialiseerde effecten.

4. De wetswijziging formuleert een definitie voor het woord “ effecten ”. Effecten zijn ten eerste aandelen, winstbewijzen, obligaties, warrants en certificaten uitgegeven door vennootschappen opgericht naar Belgisch recht. Ten tweede zijn het effecten van schulden van de openbare sector. Ten derde zijn het ook alle andere effecten, uitgegeven door een emittent die onder het Belgische recht ressorteert en die een financiële schuldvordering op die emittent of op een derde belichamen. Deze laatste categorie is met andere woorden de restcategorie. Hierin vallen de kasbons, thesaurie- en depositobewijzen, vastgoedcertificaten en bepaalde rechten van deelneming.

5. De effecten aan toonder, die niet automatisch waren omgezet overeenkomstig het art 5 van de wet van 2007, uiterlijk op 31 december 2013, werden omgezet, naar keuze van de rechthebbende, in effecten op naam of in gedematerialiseerde effecten.

6. De uitoefening van elk recht belichaamd in een effect aan toonder, waarvan de omzetting niet was aangevraagd conform de wettelijke bepalingen, wordt opgeschort totdat de eigenaar vraagt en verkrijgt dat zijn effecten worden ingeschreven op zijn naam in het register van effecten op naam, of op een effectenrekening gehouden door de emittent (vennootschap), een erkend rekeninghouder of een vereffeningsinstelling. (art. 10 wet van 2005).

7. Vanaf 1 januari 2015 werden de effecten waarvan de rechthebbende zich niet heeft doen kennen door de emittent (vennootschap) te koop aangeboden. De opbrengst ervan  (na aftrek van kosten) wordt gestort bij de Deposito-en Consignatiekas, totdat een persoon, die op geldige wijze zijn hoedanigheid van rechthebbende kan aantonen, de teruggave ervan vraagt. De persoon die alsnog de teruggave vraagt, en dus de verkoopprijs wil opstrijken, of zijn effecten op zijn naam wil zetten, zal evenwel per jaar achterstand vanaf 31 december 2015 een boete gelijk aan 10 % verschuldigd zijn. (art. 11 wet van 2005)

8. Voor de vennootschapseffecten aan toonder van beursgenoteerde vennootschappen heeft de Wetgever voorzien in een automatische (van rechtswege) omzetting in gedematerialiseerde effecten vanaf 1 januari 2008.  Wie na 1 januari 2008 nog aandelen aan toonder uitgaf, afleverde, of na 30 november 2005 verkocht zonder de wettelijk voorziene verkoopsprocedure te volgen, stelde zich tevens bloot aan een bestraffing met geldboetes van 200 tot 100.000 €.

9. Aandelen op naam of gedematerialiseerd effecten, kunnen in zekere zin in beslag worden genomen. De aandeelhouder is immers een schuldeiser van de vennootschap, zodat een schuldeiser vande aandeelhouder kan overgaan tot derdenbeslag. Die verhouding van schuldeiser is voor velen nog onduidelijk,zodat in het beslagexploot tav de schuldenaar best uitdrukkelijk gevraagd wordt. Wanneer de derde beslagene dit niet verklaart of onjuist, kan hij medeschuldenaar worden voor de onderliggende schuld. Sommige beslagrechters verwachten echter bewuste verzwijging, zodat zo'n verzoek nog best expliciet gevraagd wordt.

10. De aangifte plicht voor wie een vermogen heeft van meer dan 500.000 € slaat natuurlijk ook voor de titularis van effecten. De bijkomende stappen naar totale vermogensbelasting.