Beslissingen met betrekking tot schoolresultaten

1.Niet elke deliberatie verloopt even objectief. Dit geschiedt niet noodzakelijk op basis van kwaadwillige motievenHet is overigens geen ramp om een jaar over te doen (zeker indien U tijdens dit jaar uw aandacht op andere zaken gericht had dan op de leerstof), maar indien de beslissing dermate willekeurig is kan er overwogen worden om verdere stappen te ondernemen.

2. Herbeoordeling beroep gebeurt dan in eerste instantie voor de school zelf. Deze interne procedure vindt wel meestal plaats voor de directeur zelf of zijn afgevaardigde. De directeur kan wel de examencommissie terug laten samenkomen nadat bijvoorbeeld nieuwe proeven werden afgelegd. Hier kan besloten worden om het oorspronkelijke resultaat te bevestigen of te vervangen.

3. Het is niet uitgesloten dat deze eerste her-beoordeling nog steeds willekeurig blijft (de psychologie van solidariteit tussen collega's die elke dag samen werken is een normale groepsreactie).

4. Indien de beslissing dus nog steeds te wensen overlaat, dan kan er beroep aangetekend worden bij de beroepscommissie op school. In deze commissie zetelen ook schoolexterne leden. Deze commissie kan de beslissing bevestigen of wijzigen. De informatie omtrent deze procedure is terug te vinden in het schoolreglement.

5. De rechten van de student vinden in het algemeen hun neerslag in de Vlaamse Hoger Onderwijscodex.

Voor studenten in het hoger onderwijs werd de Raad voor Studievoortgangsbetwistingen in het leven geroepen om de belasting op de Raad van State in die materie te verlichten. Deze Raad kan uiteraard maar geraadpleegd nadat de interne beroepsprocedure bij de onderwijsinstelling zelf werd doorlopen, deze procedure staat opgenomen in het onderwijs- en examenreglement.

Deze Raad bestaat nu al meer dan 12 jaar zodat haar beslissingen aanleiding kunnen geven tot bepaalde conclusies.

6. Meestal gebeurt de toetsing van examens op basis van de beginselen van behoorlijk bestuur, m.i.h.b. op grond van de naleving van het motiverings- en redelijkheidsbeginsel.

Zijn er voldoende redenen die de toegekende uitslag verantwoorden en is deze redelijk te noemen? Gezien de examenstructuur, het toekennen van credits, en de criteria gestroomlijnd worden vanuit de EU (omwille van de bekommernis van erkenning van de diploma's, zodat de studies op elkaar moeten afgestemd zijn), spelen ook de hier voorgeschreven criteria (cfr Europeen Credit Transfer and Accumulation System) een niet onbelangrijke rol (vb.de beslissing over de vorm van de evaluatie - schriftelijk of mondeling, of ingroep - moet in het begin van het jaar genomen worden).

7. Er wordt uitgegaan van de redenering dat de examinator niet willekeurig handelt maar wel redelijk optreedt, zodat de bewijslast zich bij de student bevindt. En die bewijsvoering is relatief streng, zodat toch een vrij grote ruimte voorhanden is voor de examinator. De Raad zal zich ook nooit moeien met de inhoud van de vragen bij de evaluatie. Ook staat het bewijs van inhoudelijk inzicht van de student voorop, wat dus toch gevolg heeft dat indien een student teoretisch juiste antwoorden geeft, maar terzelfdertijd geoordeeld wordt door de examinator dat deze blijk geeft geen inzicht te hebben van de inhoudelijke samenhang, de student dan nog een negatieve evaluatie zou kunnen oplopen, dat niet gesanctioneerd zal worden door de Raad.

8. Wel moet controle mogelijk zijn. Bij schriftelijke examens, moeten dus de redenen te lezen zijn van de negatieve evaluatie. Het louter vermelden van enkele standaardvermeldingen die geen inzicht geven in de redenen tot die evaluatie, kan tot schending van de motiveringsplicht leiden. Een wijziging in de beoordeling kan tevens de bewijslast doen omkeren in het voordeel van de student.

Bij mondelinge examens moet de examinator notities nemen over de gestelde vragen en antwoorden, en deze moeten voorgelegd worden op het moiment dat de student inzage wil hebben van zijn examens.

Wanneer enkel de vragen genoteerd werden, maar niet de antwoorden, leidt dit tot de schending van de motiverings- en redelijkheidsbeginsel.

Wij kunnen U bijstaan bij het instellen van dergelijke beroepen tegen willekeurige beslissingen.

(tekst gereviseerd tot 15 april 2017)