Patrimoniumvennootschappen, stichtingen en maatschap

Soms kan het nuttig zijn te werken met een vennootschap, een vereniging, een contractuele constructie. In tegenstelling met hetgeen vaak gedacht wordt, zijn fiscale motieven niet noodzakelijk doorslaggevend. Een vennootschap kan soms duurder zijn, en zal ook complicaties bezorgen die er anders niet zijn. In functie van de concrete toestand en de uiteindelijke doelstellingen, kunnen deze echter wel zeer nuttig zijn..

Patrimoniumvennootschap :

Er kan eigendom aangekocht worden via een vennootschap. Er kan ook gesplitst gekocht worden, vb. de fysische persoon de naakte eigendom, en de vennootschap het vruchtgebruik.

Een huis of handelszaak kan men inbrengen in een vennootschap.

De uitgaven die dan worden verricht, zijn fiscaal aftrekbaar. Er moet wel rekening mee worden gehouden dat dan huur betaald wordt aan deze vennootschap. Indien dit niet gebeurt, zal alleszins het gebruik ervan fiscaal belast worden ( voordeel in natura ).

Een vennootschap kan ook voorkeur genieten in het kader van een toekomstige erfrechtelijke verdeling. De aandelen zijn roerende goederen en de schenking ervan is onderworpen aan lagere schenkingsrechten dan het huis waarop het betrekking heeft. Vroeger was dit zeer zeker het geval. Sinds enkele jaren zijn echter de schenkingsrechten mbt een onroerend goed tussen ouders en kinderen sterk verlaagd ( 3% schijf tot 150.000€, 9% vanaf 150.000 tot 250.000€, 18% vanaf 250.000 tot 450.000€, erboven 27€).

Een vennootschap is anderzijds onderworpen aan vennootschapsbelasting, een jaarrekening dient opgemaakt te worden. Het is niet iedereen gegeven om deze op te maken en in te vullen zonder steun van een boekhouder, waarmee terug uitgaven gemoeid zijn.

Vaak ontstaat een rekening courant. Gelden van de vennootschap die privé aangewend worden, of omgekeerd. Dit moet boekhoudkundig correct uitgedrukt worden. De fiscus kan zelf intresten aan toevoegen wanneer gelden van de vennootschap privé worden aangewend.

Opheffen en ontbinden van de vennootschap leidt tot een finale meerwaardebelasting ( verschil tussen de reële en boekhoudkundige waarde ).

Private  stichting :

Ook private stichtingen, gecreëerd door de Belgische wetgever (onder invloed van de buitenlandse wetgeving) laten bepaalde constructies toe. Zij wordt beheerd via bestuurders, die in de notariële oprichtingsakte aangeduid worden. Er kan zelfs een raad van toezicht gevormd worden.

Een stichting kan ook aangeduid worden bij het beheer van het vermogen van een "kind" dat niet bekwaam is om zijn vermogen te beheren, en dus optreden als bewindvoerder.

Het patrimonium dat ouders aan hun niet bekwaam ( of verkwistend kind ) wensen toe te bedelen, kan ook in een private stichting ondergebracht worden. In het maatschappelijk doel wordt dan voorzien, dat het vermogen beheerd wordt op de best mogelijke wijze, en waarbij ook de financiële en andere bijstand aan dit betrokken kind zeer nauwkeurig kan omschreven worden.

Zij kunnen zelfs aangewend worden als "administratiekantoor", waardoor de patrimoniale belangen van erfgenamen (die de familiale onderneming (mee)-erven, die niet of minder geschikt lijken om de familiale onderneming te leiden, enigszins kunnen opgevangen worden door hen de zekerheid te geven aanspraak te maken op de vruchten (zoals dividenden). Deze rechten zijn ook titels, en deze kunnen terug verkocht worde n en te gelde gemaakt worden.

Maatschap:

Een maatschap kan een familie samenhouden en in het kader van successieplanning veel goeds bewerkstelligen. Diegenen die schenken kunnen tevens perfect de controle behouden, maar op hetzelfde ogenblik een belangrijk vermogen overmaken (mits betaling van schenkingsrechten), zonder dat later progressieve successierechten geheven moeten worden. De maatschap komt met de nieuwe vennootschapswetgeving in de plaats de vroegere VOF. Het blijft echter een instrument dat dat nuttig kan zijn voor successieplanning, waarbij de overdrager al kan schenken en toch de controle kan behouden, wat zo vaak gewenst wordt.

Doordat de wettelijke regeling hierover zeer beperkt is, laat het alle mogelijke combinaties toe. Met het nieuwe erfrecht in zicht, laat dit meer toe om de successieplanning zo precies mogelijk uit te werken, om latere discussies over niet geregelde toestanden te vermijden.

Ook de gewone commanditaire vennootschap biedt ook veel soepelheid. De niet actieve vennoten moeten echter geen enkele handeling stellen, ook niet via volmacht op straffe mee onbeperkt aansprakelijk te worden, wel adviezen ter controle.(1)

(1) T.Tilquin, L'avenir de la société en commndite, TBH 2021/5, p. 576